Kiedyś Górnik, Legia i Widzew dominowały na międzynarodowej arenie…
Współczesna polska piłka klubowa boryka się z problemami w europejskich pucharach, ale było w historii Polski takie okresy, kiedy nasze drużyny naprawdę liczyły się na kontynencie. Lata 70. i 80. to czas, gdy polskie barwy z dumą reprezentowane były na największych stadionach Europy.
Polskie kluby w latach 70. i 80. regularnie gościły europejską elitę
Górnik Zabrze – pionier europejskich sukcesów
Górnik Zabrze to bez wątpienia najjaśniejsza gwiazda w historii polskiego futbolu klubowego na arenie międzynarodowej. „Trójkolorowi” w latach 60. i 70. byli regularnym uczestnikiem europejskich pucharów, a ich największym osiągnięciem był finał Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku. Wprawdzie przegrali z Manchesterem City 1:2, ale sama obecność w finale była ogromnym sukcesem.
W sezonie 1969/70 Górnik po drodze wyeliminował między innymi AS Romę i Manchester City w półfinale. Drużyna prowadzona przez legendy polskiej piłki jak Ernest Pohl, Włodzimierz Lubański czy Zygfryd Szołtysik pokazała, że polska piłka potrafi konkurować z najlepszymi. To był czas, gdy Górnik regularnie grywał przed wypełnionymi po brzegi stadionami w całej Europie.
Rekordowe występy Górnika w europejskich pucharach: Finał Pucharu Zdobywców Pucharów 1969/70, półfinał Pucharu Zdobywców Pucharów 1967/68, ćwierćfinał Pucharu Europy 1964/65, ponad 100 meczów w europejskich pucharach.
Lata 80. – dominacja Legii i Widzewa
Lata 80. przyniosły kolejną falę sukcesów, tym razem Legii Warszawa i Widzewa Łódź. W sezonie 1982/83 Widzew dotarł do półfinału Ligi Mistrzów (wówczas Pucharu Europy), gdzie dopiero Juventus ze słynną trójką Platini-Boniek-Rossi zatrzymał ich marsz po trofeum. Wcześniej łodzianie wyeliminowali między innymi Liverpool – ówczesnego mistrza Europy!
Lata 80. to czas wielkich emocji i historycznych zwycięstw
Legia Warszawa z kolei w sezonie 1995/96 dotarła do ćwierćfinału Ligi Mistrzów, eliminując po drodze takie zespoły jak Rosenborg czy Panathinaikos. To była już jednak inna era – profesjonalna Liga Mistrzów w nowym formacie. Wcześniej, w latach 70. i 80., Legia również regularnie gościła w europejskich pucharach, choć bez tak spektakularnych wyników jak Górnik czy Widzew.
Ciekawostka: Zwycięstwo Widzewa nad Liverpoolem 2:0 w 1982 roku na stadionie przy ul. Piłsudskiego do dziś uznawane jest za jedno z największych osiągnięć polskiego futbolu klubowego. Liverpool rok wcześniej zdobył Puchar Europy!
Co się zmieniło?
Dlaczego współczesne polskie kluby nie potrafią nawiązać do tamtych sukcesów? Przyczyn jest wiele. Po pierwsze, transformacja ustrojowa w 1989 roku całkowicie zmieniła oblicze europejskiej piłki. Powstanie profesjonalnej Ligi Mistrzów z ogromnymi kontraktami telewizyjnymi sprawiło, że różnice finansowe między klubami z bogatych lig zachodnich a tymi ze Wschodu stały się przepaścią.
Po drugie, w latach 70. i 80. polskie kluby mogły liczyć na kadrę reprezentacji, która osiągała sukcesy na mundiach (brązowe medale w 1974 i 1982 roku). Dziś najlepsi polscy piłkarze od najmłodszych lat wyjeżdżają za granicę, a Ekstraklasa stała się ligą rozgrywkową dla zawodników średniego kalibru.
Wreszcie, infrastruktura i kultura organizacyjna polskich klubów znacznie odbiega od standardów zachodnich. Mimo budowy nowych stadionów, akademie młodzieżowe, profesjonalizm zarządzania i inwestycje w rozwój to obszary, gdzie wciąż mamy spore zaległości.
Nadzieja na powrót?
Czy możliwy jest powrót do czasów świetności? Historia pokazuje, że małe ligi mogą odnieść sukces – Ajax Amsterdam, Porto czy ostatnio Atalanta Bergamo udowadniają, że przy odpowiednim zarządzaniu i inwestycji w młodzież można konkurować z europejską elitą. Wymaga to jednak czasu, konsekwencji i pieniędzy.
Polska piłka klubowa potrzebuje kompleksowej reformy – od szkolenia młodzieży, przez profesjonalizację zarządzania, po budowanie długoterminowych strategii rozwoju. Może wtedy za kilkanaście lat znów będziemy świętować polskie sukcesy w Lidze Mistrzów, tak jak kiedyś kibicowaliśmy Górnikowi, Legii czy Widzewowi.
Podsumowanie: Złote lata polskich klubów w europejskich pucharach pokazują, że mieliśmy już w historii okresy świetności. To dowód, że przy odpowiednich warunkach polska piłka może konkurować z najlepszymi. Wspomnienia tamtych czasów powinny być inspiracją, a nie tylko nostalgią.
