W dniu dzisiejszym zostałem odznaczony MEDALEM „SIŁY ZBROJNE W SŁUŻBIE OJCZYZNY”.
Poniżej kilka informacji dotyczących tego konkretnego Medalu. [za wikipedia]
PODSTAWOWE INFORMACJE
Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” to polskie odznaczenie wojskowe przyznawane za nienaganną długoletnią służbę lub pracę w wojsku, które po raz pierwszy zostało ustanowione w 1951 roku. Do 1968 roku było to odznaczenie państwowe nadawane przez głowę państwa, a od 1968 do chwili obecnej stanowi odznaczenie ministerialne nadawane przez Ministra Obrony Narodowej.
HISTORIA POWSTANIA I EWOLUCJA ODZNACZENIA
Okres pierwszy: 1951-1960
Medal został ustanowiony przez Sejm PRL ustawą z 26 maja 1951 roku w celu wyróżnienia żołnierzy za długoletnią i nienaganną służbę w Siłach Zbrojnych. Od początku medal dzielił się na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy, początkowo nadawano go jedynie żołnierzom w czynnej służbie wojskowej, którzy nienagannie przesłużyli w Siłach Zbrojnych PRL określoną liczbę lat.
Medal nadawał Prezydent RP, a od 1952 Rada Państwa na wniosek Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Bezpieczeństwa Publicznego (w przypadku żołnierzy wojsk wewnętrznych).
Okres drugi: 1960-1968
Ustawą z 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach zmieniono warunki nadawania medalu, określając że Złoty lub Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” nadaje się żołnierzom w czynnej służbie wojskowej, którzy nienagannie przesłużyli w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej określony czas. Medal mógł być nadany również pracownikom cywilnym, którzy nienagannie przepracowali w służbie Sił Zbrojnych PRL dwadzieścia pięć lub piętnaście lat. Z dniem ogłoszenia tej ustawy (29 lutego 1960) nadawanie Brązowego Medalu „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” uznano za zakończone.
Okres trzeci: 1968-1995
Ustawą z 15 lipca 1968 roku uznano za zakończone nadawanie dotychczasowego Medalu „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” oraz na nowo ustanowiono Medal jako zaszczytne wyróżnienie za długoletnią służbę w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, tym razem nadawane przez Ministra Obrony Narodowej.
Według ustawy z 1968 roku Złoty, Srebrny lub Brązowy Medal nadawano żołnierzom zawodowym, którzy nienagannie przesłużyli w Siłach Zbrojnych dwadzieścia, dziesięć względnie pięć lat, oraz pracownikom cywilnym, którzy nienagannie przepracowali w Siłach Zbrojnych dwadzieścia, dziesięć względnie pięć lat.
Okres czwarty: 1995-2022
Po raz kolejny medal został ustanowiony ustawą z 14 grudnia 1995 roku, która uchyliła poprzednio obowiązującą ustawę z 1968 roku. Według tej ustawy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” jest zaszczytnym wyróżnieniem za długoletnią wzorową służbę lub pracę w Siłach Zbrojnych RP, zachowano podział na trzy stopnie: Złoty, Srebrny i Brązowy.
Okres piąty: od 2022 roku
Ustawa z 11 marca 2022 roku (ustawa o obronie Ojczyzny) utrzymała ten medal w polskim systemie odznaczeń.
WARUNKI NADAWANIA
Aktualne przepisy
Medal nadaje Minister Obrony Narodowej z okazji Święta Wojska Polskiego. Medal może być nadany żołnierzowi zawodowemu, byłemu żołnierzowi zawodowemu lub pracownikowi, który wzorowo przesłużył w zawodowej służbie wojskowej lub przepracował w Wojsku Polskim odpowiednio co najmniej 25, 15 lub 5 lat.
Stopnie medalu
Medal dzieli się na trzy stopnie:
- I stopień – Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (za 25 lat służby)
- II stopień – Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (za 15 lat służby)
- III stopień – Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (za 5 lat służby)
Zasady nadawania
Medal tego samego stopnia może być nadany tej samej osobie tylko jeden raz, a osobie odznaczonej tym medalem nie nadaje się go w stopniu niższym od posiadanego.
Utrata Medalu następuje wskutek prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych lub degradacji. Minister Obrony Narodowej może pozbawić Medalu w przypadku stwierdzenia, na podstawie wyników postępowania karnego, dyscyplinarnego lub postępowania przed sądem honorowym, że osoba nim odznaczona dopuściła się czynu, wskutek którego stała się niegodna tego Medalu.
OPIS ODZNAKI
Odznaką medalu „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” jest okrągły wieniec laurowy o średnicy 34 mm, na który nałożone są dwa skrzyżowane miecze zwrócone ostrzami ku górze.
W środku wieńca znajduje się okrągła tarcza czerwono emaliowana o średnicy 15 mm, z nałożonym na nią srebrzonym orłem, tarcza umieszczona jest w biało emaliowanym otoku, na otoku znajduje się napis: SIŁY ZBROJNE W SŁUŻBIE OJCZYZNY.
W wersji z lat 1951-1995 w dolnej części wieńca znajdowała się mała owalna czerwono emaliowana tarcza z umieszczoną cyfrą rzymską liczby lat służby, za którą został nadany (V, X, XV, XX, XXV). Według przepisów z 1995 roku na tarczy jest umieszczony srebrzony orzeł według wzoru godła Polski (w koronie), brak jest małej tarczy z cyfrą rzymską oznaczającą liczbę lat służby.
Wieniec, miecze, obramowania i napisy są złocone, srebrzone lub brązowe w zależności od stopnia medalu, rewers jest gładki. Medal nosi się na czerwonej wstążce szerokości 35 mm z dwoma białymi paskami szerokości 2 mm po bokach.
MIEJSCE W HIERARCHII ODZNACZEŃ
Po 1992 roku medal nosi się po odznaczeniach państwowych tworzących aktualny system odznaczeń, a przed Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.
LICZBA ODZNACZONYCH I LISTA
Statystyki ogólne: Niestety nie istnieją publicznie dostępne oficjalne statystyki dotyczące łącznej liczby osób odznaczonych tym medalem od 1951 roku. Ze względu na długi okres nadawania (ponad 70 lat) i masowy charakter tego odznaczenia (nadawane wszystkim zasłużonym żołnierzom zawodowym po określonym stażu służby), liczba odznaczonych jest bardzo duża – prawdopodobnie dziesiątki tysięcy osób.
Listy odznaczonych: Nie istnieje jedna centralna, publicznie dostępna lista wszystkich osób odznaczonych tym medalem. Na polskiej Wikipedii istnieje kategoria „Odznaczeni Brązowym Medalem Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, która zawiera 610 stron biograficznych osób odznaczonych tym stopniem medalu. Są to głównie osoby publiczne, dla których informacje o odznaczeniach są dostępne w źródłach biograficznych.
Znane osoby odznaczone: Wśród odznaczonych znajdują się przede wszystkim generałowie, wyżsi oficerowie oraz długoletni pracownicy wojskowi. Z przykładowych współczesnych nadań można wymienić: młodszego chorążego Sławomira Krzemińskiego (Srebrny Medal), podporucznika Sławomira Orczyka i starszego szeregowego Bartosza Dziewickiego (Brązowy Medal) – odznaczonych w 2021 roku.
Gdzie znaleźć informacje: Informacje o odznaczeniach konkretnych osób można znaleźć w:
- Biografiach dostępnych na Wikipedii
- Komunikatach Ministerstwa Obrony Narodowej publikowanych przy okazji Święta Wojska Polskiego
- Lokalnych serwisach informacyjnych relacjonujących uroczystości wojskowe
- Archiwach jednostek wojskowych
PROCEDURA NADAWANIA (AKTUALNIE)
Z wnioskami o nadanie Medalu występują dowódcy jednostek wojskowych, dyrektorzy, szefowie, komendanci jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych oraz w urzędzie obsługującym Ministra Obrony Narodowej.
Wnioski przedstawia się do Ministra Obrony Narodowej za pośrednictwem kierownika komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw kadr, nie później niż do 31 maja każdego roku kalendarzowego.
Odznakę Medalu wręcza się uroczyście z zachowaniem ceremoniału wojskowego, poprzedzając odczytaniem wyciągu z decyzji Ministra Obrony Narodowej o nadaniu tego Medalu.
PODSUMOWANIE
Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” to jedno z najważniejszych polskich odznaczeń wojskowych o charakterze służbowym. Przez ponad 70 lat istnienia przeszedł kilka reform, ale zawsze zachował swój podstawowy charakter – nagrody za długoletnią, nienaganną służbę w polskich siłach zbrojnych. Jest to odznaczenie masowe, nadawane regularnie podczas obchodów Święta Wojska Polskiego, stanowiące wyraz uznania dla tysięcy żołnierzy zawodowych i pracowników wojska, którzy oddali lata swojego życia służbie dla Ojczyzny.
